چرا به آگاهی نسبت به اندام جنسی نیاز است؟
هر فرد برای سلامت جنسی خود بهتر است نسبت به اندام جنسی خود و جنس مخالفش آگاهی پیدا کند.
اندام جنسی که به اندام تناسلی به دلیل کارکرد اصلی آن در تولید مثل و بقای نسل شهرت دارد ،حالا با مدرنیته شدن جوامع و پیشرفتهای علمی و کشف راه های جلوگیری از بارداری برای برخی دیگر یک اندام تناسلی محسوب نمی شود بلکه اندام جنسی است که در مسیر لذت های جنسی و ارضای غریزه جنسی و کارکردهای دیگر به کار می رود.
بسیاری از دخترها و پسرها با همه کنجکاوی شاید نسبت به این اندام ها در زمان مناسب و توسط منابع موثق اطلاعات لازم را کسب نکرده باشند.
متاسفانه در چند سال اخیر، با ورود فضای مجازی بسیاری از افراد تحت تاثیر رسانه نظر متفاوتی نسبت به این اندام پیدا کرده اند.
رسانه ای که خود مشخص می کند اندام جنسی استاندارد چگونه است که در برخی افراد این امر باعث نارضایتی و عدم لذت بردن و همچنین سبب کاهش اعتماد به نفس در فرد شده است.
اندام جنسی در هر انسانی شکل متفاوت و منحصر به فردی دارد و صرفا فیزیک و ظاهر آن نمی تواند سبب رضایت و لذت جنسی شود.
بیشتر بخوانید: آشنایی با ساختمان دستگاه جنسی
بسیاری از زنان و مردان تحت تأثیر این فضای تبلیغاتی گسترده دست به جراحی های زیبایی می زنند که ممکن است آسیب زا باشد.
باید دانست تنها اندام نخواهد توانست رضایت و لذت را در پی داشته باشد و سبب استحکام و صمیمیت و گرمی یک رابطه گردد.
علاوه بر این رابطه جنسی تنها یک عمل فیزیکی نیست بلکه مقدمات و زمینه هایی برای رضایتمندی دارد.
باید توجه کرد احساس خوشایندی که فرد نسبت به اندام خود دارد ، در رضایت او نقش مهم تری دارد.
کودکی؛ آغاز آگاهی نسبت به اندام جنسی
شروع این آگاهی در سالهای اولیه کودکی بین 3تا 4 سال رخ میدهد. در این سنین کودک نسبت به اندام جنسی خود حساس و کنجکاو می شود و سوالاتی را در این زمینه می پرسد.
والدین باید اطلاعات مناسب با سن او را در اختیارش قرار دهند و او را نسبت به خصوصی بودن این اندام آگاه نمایند.
علاوه بر این والدین باید بر رفتارها، دوستی ها و رفت و آمدهای فرزند خود نظارت داشته باشند که مبادا دچار آسیب می شود.
سن صفر تا سه سالگی
از هنگام تولد تا 3 سالگی کودک بیش از سنین دیگر سعی دارد با اندام حسی خود به کشف جهان برآید، در این سنین رفتارهای جنسی کودک ویژگی های خاصی را داراست:
- نسبت به اعضای مختلف بدن خود کنجکاو می‌شود و در صدد کشف آن‌ها بر می‌آید .
- از لمس کردن آلت تناسلی خود لذت می‌برد (توجه داشته باشید که لذت کودک 3-2 ساله ، با لذت جنسی تفاوت دارد.)
- به راحتی و بدون هیچ‌گونه خجالت و شرمساری درباره‌ی اعضای بدن خود صحبت می‌کند .
- قادر به صحبت با دیگران و درک گفته‌های آنان است . می‌توان نام اعضای بدنش را به او یاد داد . مادر و پدر می‌توانند به منظور کمک به کودکان خردسال (تا 3 سالگی) و رشد ویژگی‌های جنسی سالم در آنان به نکات آموزشی زیر دقت کنند :
1- درباره‌ی اعضای مختلف بدن و کارکرد هر یک ، توضیحات ساده و قابل فهمی به کودک بدهید . برای مثال ، دهان و دندان‌ها برای خوردن و جویدن غذا می‌باشد ، چشم‌ها برای دیدن و …
2- کودک را در آغوش بگیرید و اجازه دهید علاقه و محبت شما را از این طریق درک کند . کودکان نیاز به برقراری تماس‌های جسمانی با والدین و اعضای خانواده‌ی خود دارند .
3- به تدریج به فرزندتان تفاوت و خصوصی بودن بعضی از اندام‌های بدنش را یاد بدهید . برای مثال ، بینی عضوی از صورت است و دست زدن به آن اشکالی ندارد ، ولی آلت‌تناسلی اندامی خصوصی است و دیگران نباید به آن دست بزنند.
4- چنان‌چه فرزندتان با کودک غیر همجنس خودش بازی می‌کند و متوجه‌ی تفاوت جنسی خودش با او می‌گردد ، سعی کنید تفاوت دختر و پسر را خیلی ساده و راحت برایش توضیح دهید .
5- به کودک یاد بدهید که اگر کودک دیگری قصد داشت آلت تناسلی او را ببیند ، با مخالفت کردن و گفتن این‌که: “این قسمت از بدن من کاملا خصوصی است” ، مانع از انجام این کار شود. .6- چنان‌چه فرزند خردسالتان درباره‌ی حاملگی سوالی پرسید ؛ سعی کنید با ساده‌ترین عبارات و جملات جواب او را بدهید .
7- سعی کنید هنگامی که درباره‌ی اعضای بدن – اعم از سر ، دست ، پا و آلت تناسلی صحبت می‌کنید، احساس گناه، شرمساری و خجالت نداشته باشید.
سن 3-6 سالگی:
کودک در ۳ تا ۵ سالگی نسبت به خصوصیات جسمانی خود و تفاو تهای جنسی دختر و پسر کنجکاو است و کنجکاوی او صرفاً جنبه ی شناختی و کشف دارد. نوع پرسش های کودک معمو لاً در مورد آفرینش خود، کیفیت پیدایش و چگونگی به دنیا آمدن خود است، سوال هایی از قبیل مرا از کجا اوردی یا نوزاد از کجا می اید، و من کجا بوده ام. این سوال های آنان طبیعی و عادی است. دید کودک درباره ی بدن خود و همسالان، مانند دید والدین نیست؛ از این رو در پاسخ به این پرسش ها هم همواره باید به این نکته توجه داشت که روند آموزشی کودک باید تدریجی باشد و نباید هم هی جزئیات را یکباره در اختیار او گذاشت. پاسخ پرسشها باید کوتاه و ساده باشد (اوحدی، 1380).
در ۶- ۵ سالگی فعالیت هورمو نهای جنسی کم است؛ در ۷ سالگی، پسران نسبت به دختران ابراز علاقه می کنند اما این ابراز علاقه جنبه ی دوستی دارد نه جنبه ی جنسی. گاهی کودکان به هنگام استحمام، توالت یا تعویض لباس به بدن خود نگاه می کنند یا برای کنجکاوی آلت تناسلی خود را دس تکاری م یکنند. این رفتار گاهی به جهت مشکلات جنسی خشکی پوست آلت یا خارش یا سوزش آن است. در مواردی اضطراب، باعث این رفتار می شود و از این راه، کودک کسب آرامش می کند. به طور کلی، این رفتار هنگام استحمام، بازیگوشی، خستگی، بی حوصلگی، هنگام حرکت در خودرو، و هنگام مطالعه (در سنین تحصیل) بیشتر وجود دارد. در این گونه موارد، والدین باید خو نسردی خود را حفظ کنند و کودک را از این گونه رفتار بازدارند.
در واقع ویژگی های کلی کودک در این سنین را می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
- احساس کنجکاوی درباره‌ی تمام مسایلی که به جنسیت مربوط می‌شود . برای مثال ، دختر و پسر چه تفاوتی با هم دارند؟ … چرا مردان حامله نمی‌شوند؟ … کودک چگونه به دنیا می‌آید ؟ و …
- ارضای حس کنجکاوی درباره‌ی اندام‌های تناسلی کودکان دیگر ، از طریق بازی‌هایی مثل دکتر بازی.
- اطمینان حاصل کردن از جنسیت خود و توانایی تشخیص دادن دختر یا پسر بودن خود .
- فهم و درک رفتارهای کلیشه‌ای زنانه و مردانه و تفاوت گذاشتن بین نقش‌های مادر و پدر در خانه (زن و مرد بودن).
- آگاهی کامل نسبت به اعضای بدن خود . مادر و پدر می‌توانند به منظور کمک به کودکان 5-4 ساله‌ی خود و رشد ویژگی‌های جنسی سالم درآنان به نکات آموزشی زیر دقت کنند:
1- مفهوم خصوصی بودن اندام‌های تناسلی را به کودک یاد بدهید .
2- نام اعضای بدن او را (چه داخلی و چه خارجی) با کلمات و الفاظ درست و شایسته به کودک بیاموزید.
3- کودک را تشویق کنید تا سوالات مختلف خود را درباره‌ی جنسیت و اندام‌های تناسلی ، از شما یا افراد قابل اطمینان خانواده بپرسد (سلحشور، 1384).
کودکان با این آشنایی وارد روند تشکیل هویت جنسی می شوند و به تدریج با جنس، جنسیت و نقش های جنسیتی آشنا می گردند و در نهایت او را برای دارا بودن یک شخصیت جنسی سالم در اینده آماده می سازد.
آغاز دوران بلوغ
قبل از آغاز دوران بلوغ نیز فرزند توسط پدر و مادر (بهتر است توسط والد همجنس انجام شود) اطلاعات مرتبط با این دوران برای او بیان شود و او را برای تغییرات جسمی،جنسی و روحی آماده کنند.
بلوغ را می توان یک تولد هیجان انگیز و پر از چالش در زندگی دانست که با تغییرات مختلفی همراه است و با آگاهی دادن می توان به سلامتی فرد، خانواده و جامعه را از بحران های آن عبور داد.
بلوغ جسمی در مجموع به تغییرات فیزیکی و فیزیولوژی در بدن گفته می‌شود که به دنبال ترشح هورمون‌های مختلف، بدن کودک به بدن یک فرد بزرگ‌سال تبدیل می‌شود. نشانه‌های بلوغ جسمی دختران به دنبال تغییرات هورمونی که از طریق هیپوفیز و هیپوتالاموس در مغز کنترل می‌شوند، ایجاد می‌شود. این غدد ارتباط مستقیم با تخمدان‌ها دارند. سن بروز تغییرات جسمانی در هر دختری متفاوت است؛ این تغییرات با افزایش قد، وزن، تغییر شکل ظاهری و رشد اندام تناسلی همراه است.
تغییرات جسمی بلوغ دختران
بلوغ، شامل تمام تغییرات جسمانی است که در حین گذار دختران از بچه‌گی به بزرگ‌سالی به وقوع می‌پیوندد:
• تسریع سرعت رشد که منجر به افزایش چشم‌گیری در وزن و قد فرد می‌شود.
• بلوغ جنسی دختران؛ رشد ویژگی‌های اولیه‌ی جنسی شامل رشد بیشتر غدد جنسی‌ای که منجر به تغییرات هورمونی در بدن شده و در نهایت بدن قادر به تولید مثل می‌شود.
• رشد ویژگی‌های ثانویه‌ی جنسی که شامل تغییرات در سینه‌ها و آلت تناسلی و رشد موی شرم‌گاهی و بدن می‌شود.
رشد و تغییرات جسمانی در بلوغ دختران
تأثیر تغییرات هورمونی به هنگام بلوغ در دختران نوجوان قابل مشاهده است؛ این تغییرات، به وضوح در ظاهر دختران در مراحل اولیه‌ی بلوغ اتفاق می‌افتد و به موجب آن یک دختر، بعد از ۴ سال یا بیشتر ظاهر یک دختر جوان بالغ را پیدا می‌کند. بلوغ جسمی دختران زودتر از پسرها شروع می‌شود. یکی از اولین نشانه‌های بلوغ در دخترها رشد سینه‌ها و موهای ناحیه‌ی تناسلی است که با شروع قاعدگی دختران به اوج خود می‌رسد. در طول این مدت، دختران حدود ۲۵سانتی متر بلندتر می‌شوند و از نظر جسمی، به بلوغ می‌رسند. همراه با بسیاری از قسمت‌های دیگر بدن، مغز نیز از نظر اندازه، ساختار و عمل‌کرد تغییر می‌کند.
افزایش قد و وزن: ترشح هورمون‌های تیروئید، هورمون‌های رشد و آندروژن، سرعت افزایش قد و وزن را بالا می‌برد. نرخ میانگین سرعت افزایش قد در بلوغ دختران حدود ۹ سانتی متر در سال است. به طور میانگین رشد ناگهانی قد در دختران، ۲ سال زودتر نسبت به پسران اتفاق می‌افتد. سرعت رشد در دختران به میزان هورمون رشد و هورمون جنسی آن‌ها، یعنی استروژن بستگی دارد و بعد از شروع قاعدگی سرعت رشد قد کندتر می‌شود. رشد قد، معمولا تا ۱۸سالگی ادامه دارد. در پایان بلوغ، انتهای استخوان‌های بلند بسته شده و رشد قد پایان می‌یابد.
افزایش وزن در بلوغ جسمانی دختران به دلیل افزایش در چربی و رشد ماهیچه‌ها است؛ این افزایش به خصوص در ناحیه‌ی ران‌ها و باسن است. نسبت ماهیچه به چربی در دخترها حدودا ۴ به ۵ است. باسن و لگن خاصره، رشد بیشتری پیدا می‌کند و باعث می‌شود لگن خاصره پهن‌تر و انتهای لگن باریک‌تر شود. رشد بیشتر لگن خاصره، زایمان را برای زنان آسان می‌کند.
عدم تناسب در اندام‌ها: معمولا نوجوانان از لحاظ جسمانی متناسب نیستند؛ یعنی اعضای مختلف بدن همگی با یک نرخ یکسان یا در دوره‌ی زمانی مشابه رشد نمی‌کنند. در نتیجه، ممکن است فرد نوجوان به دلیل رشد نامتناسب اعضای بدن، شرم‌سار باشد یا احساس ناخوشایندی داشته باشد.
بزرگ شدن سینه‌ها: یکی از نشانه‌های بلوغ در دختران، رشد سینه‌ها است. سینه‌ی دخترها به مرور زمان برجسته می‌شود و به سایز طبیعی می‌رسد. ممکن است در ابتدا اندازه‌ی سینه‌ها متفاوت باشد و یکی از سینه‌ها کوچک‌تر باشد؛ البته جای نگرانی نیست و بعد از مدتی اندازه‌ی هر دو سینه، به یک‌دیگر نزدیک می‌شود.
پیدایش موهای زائد بدن: موهای زائد مناطقی از بدن مانند زیر بغل و ناحیه‌ی تناسلی، به تدریج نمایان می‌شود که در ابتدا روشن و نازک است و به مرور زمان تیره و ضخیم می شود.
جوش زدن پوست: جوش زدن نیز می‌تواند از دیگر نشانه‌های بلوغ در دختران باشد که معمولا روی پوست صورت دیده می‌شود. افزایش فعالیت غده‌های چربی، استرس و عادت ماهانه از دلایل ایجاد جوش در این سنین است.
تغییر صدا: با رشد، حنجره‌ی تارهای صوتی، بلندتر و ضخیم‌تر می‌شود. همزمان با بلوغ، استخوان‌های صورت شروع به رشد می‌کند. پس حفره‌های درون سینوس، بینی و پشت گلو بزرگ‌تر می‌شود؛ در نتیجه، فضای بیشتری برای پژواک صدا ایجاد می‌شود. در واقع، به واسطه‌ی رشد استخوان‌ها، غضروف‌ها و ضخیم شدن تارهای صوتی در نوجوانی، صدای فرد بم‌تر شده و شبیه صدای بزرگ‌سالان می‌شود.
منابع:
1- سایت کودکانه
